Xây dựng NOXH là gải pháp nhân văn vì hướng tới việc cấp nhà cho các đối tượng yếu thế, người nghèo đô thị. Song thực tế, việc quản lý nhà ở xã hội ở một số nơi vẫn còn nhiều bất cập, tạo ra sự bất bình đẳng. Xuất hiện trường hợp người mua nhà ở xã hội rồi chuyển đổi tên hoặc không thuộc đối tượng được thụ hưởng. Thế nhưng dù phát hiện sai phạm, nhưng việc xử lý, thu hồi vẫn rất chậm vì vướng các quy định của pháp luật.
NOXH hàng loạt lỗ hổng pháp luật
Nhà ở xã hội là một trong những chính sách đúng đắn của Chính phủ nhằm giúp đối tượng yếu thế, người lao động, công nhân, viên chức khó khăn, người nghèo đô thị có cơ hội tiếp cận. Việc bố trí NOXH cho người nghèo nhiều năm qua đã nhận được nhiều kết quả tích cực. Nhưng không ít tồn tại bất cập vẫn xảy ra, đặc biệt ở các dự án nhà ở xã hội xây dựng từ ngân sách ngoài nhà nước.
Có những sai phạm xảy ra tuy nhiên việc giải quyết những sai phạm vẫn thể thể triệt để. Việc thu hồi được nhà cấp sai đối tượng hiện nay vẫn chưa có cơ sở pháp lý thực hiện. Theo quy định hiện không đề cập đến thủ tục cưỡng chế thu hồi nhà ở xã hội có nguồn vốn ngoài ngân sách. Thế nên, việc cưỡng chế thu hồi là bài toán nan giải.
Như tại Đắk Lắk, dự án xây dựng dự án phát triển NOXH độc lập cho cán bộ, công chức, viên chức tại (Khu dân cư Km4-5, phường Tân An, TP.Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk), được “cò đất” rao bán tràn lan trên mạng xã hội hay các nhóm zalo với giá chênh lệch. Theo cam kết của “cò đất”, mọi đối tượng đều có thể mua nhà bằng cách viết giấy bán sang tay từ chủ căn hộ, chờ đến 4 – 5 sau sẽ được cấp sổ.
Đâu là giải pháp
Tình trạng sốt đất, giá nhà bị đẩy lên cao bất thường khiến không ít người lao động thu nhập thấp khó có cơ hội tiếp cận mua nhà ở. Điều này đã đặt ra yêu cầu cần có những quy định chi tiết hơn để nhà ở xã hội trở về đúng mục đích của nó.
Liên quan đến vấn đề này, bà Trần Thị Minh Lý – Trưởng phòng Lao động việc làm và giáo dục nghề nghiệp (Sở LĐTBXH Đắk Lắk) cho biết cần nghiên cứu, lập phương án xây dựng nhà ở xã hội dành riêng cho các nhóm đối tượng và căn cứ vào thu nhập thực tế của người lao động ở các khu vực khác nhau để điều chỉnh giá bán cho phù hợp. Ví như, lao động tự do sẽ có thu nhập thấp hơn nhiều so với người lao động ở doanh nghiệp nước ngoài.
Bên cạnh việc rà soát về mặt chính sách, đánh giá các quy định của pháp luật thì các địa phương nên có những chủ trương dài hạn nhằm quy hoạch, phát triển NOXH một cách bền vững.
Những dự án nhà ở xã hội đưa ra trong thời gian tới tại một số thành phố lớn như Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, Đà Năng sẽ góp phần gải quyết cơn khan nguồn cung nhà giá rẻ hiện nay.
Những sửa đổi bổ sung chính sách nhà ở xã hội trong thời gian tới sẽ giải quyết những tồn đọng về NOXH nhằm giúp người lao động khó khăn, người nghèo, gia đình chính sách có cơ hội tiếp cận nhà ở giá rẻ.
